Pod koniec sierpnia do dziennika ustaw trafiła nowelizacja ustawy o OZE. Nowelizacja dotyczy m.in. wprowadzenia prosumenta lokatorskiego, zmian w zakresie funkcjonowania społeczności energetycznych takich jak klastry energii, jak i rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. Ustawa wprowadza również ułatwienia w zakresie procedur administracyjnych. Dlaczego ustawa o OZE wymaga wprowadzania zmian i kiedy wejdą one w życie?
Cel ustawy o OZE
Od 2005 roku ustawa o odnawialnych źródłach energii reguluje kwestie związane z produkcją, dystrybucją i wykorzystaniem energii pochodzącej z odnawialnych źródeł. Polska, jako członek Unii Europejskiej zobowiązana jest do dostosowania swojego prawa energetycznego do norm i celów unijnych. Pierwsze szkice nad tym dokumentem rozpoczęły się już w 2011 r. Od tego czasu ustawa o OZE była wielokrotnie nowelizowana, aby dostosować się do zmieniających się przepisów i wyzwań związanych z OZE.
Głównym zadaniem ustawy jest promowanie i rozwijanie sektora OZE, zwiększenie udziału energii z OZE w ogólnym miksie energetycznym kraju, redukcja emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego oraz stworzenie warunków do rozwoju branży OZE.
Dlaczego ustawa o OZE wymaga ciągłych nowelizacji?
Konieczność nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii (OZE) w polskim prawie wynika z kilku czynników i wyzwań, które pojawiły się od momentu jej uchwalenia lub które stały się bardziej widoczne w miarę upływu czasu. Należy pamiętać, że dokument ten musi być również ciągle dostosowywany do zmieniających się celów energetycznych Unii Europejskiej. Dyrektywy unijne w sprawie środowiska zmieniają się z głównie wraz z rozwojem nauki i technologii oraz ze zmianą priorytetów politycznych. Powodem zmian są również wymogi międzynarodowe, stała ewaluacja i monitorowanie, nowe wyzwania i kryzysy środowiskowe.
Warto zauważyć, że zmiany w dyrektywach są dokładnie przemyślane i wymagają zatwierdzenia przez instytucje unijne, takie jak Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej. Proces ten ma na celu zapewnienie spójności i skuteczności działań na rzecz ochrony środowiska w całej Unii Europejskiej.
W miarę jak globalne wyzwania związane z zmianami klimatu stają się coraz bardziej pilne, wiele krajów, w tym Polska, zobowiązało się do osiągnięcia określonych celów związanych z redukcją emisji gazów cieplarnianych i zwiększeniem udziału odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym. Nowelizacja ustawy o OZE jest zatem konieczna, aby dostosować cele i politykę energetyczną kraju do nowych wymagań i wyzwań związanych z klimatem.
Jakie zmiany nas czekają?
Zaktualizowane zostały regulacje dot. ciepłownictwa i chłodnictwa. Zwiększono możliwości wydania gwarancji pochodzenia na ciepło i chłód, biometan oraz wodór odnawialny. Nowelizacja zakłada również utworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego (KPK), którego celem będzie zapewnienie wsparcia informacyjnego dla przyszłego wytwórcy OZE. Zmieniony został próg mocy dla którego nie wymagana jest decyzja o pozwoleniu na budowę instalacji fotowoltaicznych, pomp ciepła oraz wolno stojących kolektorów słonecznych z 50 kW do 150 kW. Uregulowane zostały kwestie sprzedaży energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii bezpośrednio od wytwórcy (umowy ,,PPA”).
Nowelizacja podaje również definicję biometanu oraz zasady i warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biogazu wytworzonego na potrzeby wytwarzania biometanu lub wytwarzania biometanu z biogazu. Dodatkowo wprowadzono nowy system wsparcia dla wytwórców biometanu oparty o dopłatę do ceny gwarantowanej (FiP). Wprowadzono definicję „prosumenta lokatorskiego”, a także zmieniono definicję hybrydowych instalacji OZE.
Dodatkowo wprowadzono możliwość współdzielenia infrastruktury przyłączeniowej (cable pooling). Nowe przepisy zakładają również wsparcie operacyjne (kontynuacyjne) dla instalacji OZE, dla modernizacji instalacji OZE oraz dla rozwoju morskiej energetyki wiatrowej.
Jakie zmiany czekają społeczności energetyczne?
Istotną kwestią są zmiany dotykające bezpośrednio społeczności energetyczne – uchwalone przepisy doprecyzowują definicję klastra energii jak i jego zakres działania, podają zasady współpracy biznesowej w ramach klastrów energii, a także zakres podmiotowy i przedmiotowy klastra energii.
Przepisy przewidują usprawnienia administracyjne, jak i prawne. Pojawi się również dedykowany system wsparcia, z którego będą mogły skorzystać podmioty wpisane do nowego rejestru klastrów energii prowadzonego przez Prezesa URE. Co istotne – nowelizacja zakłada ścisłą współpracę klastrów energii z operatorami sieci dystrybucyjnych. Zabieg ten ma na celu odciążenie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.
Nowe rozwiązania doprecyzowują także definicję i przedmiot działalności spółdzielni energetycznych, warunki współpracy spółdzielni energetycznej ze sprzedawcami energii oraz OSD. Zostaną ponadto uproszczone warunki sprawozdawczości i zasady rozliczeń.
Zmiany te są z pewnością krokiem w dobrą stronę – dużym plusem są ułatwienia w zakresie niektórych procedur administracyjnych. Jako koordynator ponad 80 klastrów energii najbardziej cieszy nas doprecyzowanie definicji i zakresu działania klastra, jak i założenia o współpracy z OSD. Wierzymy, że nowelizacja pomoże w rozwoju istniejących już klastrów, a także zachęci kolejne jednostki do tworzenia nowych społeczności. To dobry moment na dołączenie do klastra lub spółdzielni – podaje pracownik Doeko Group.
Ustawa wchodzi w życie 1 października 2023 r. (z wyjątkiem przepisów wymagających odpowiednio dłuższego okresu między publikacją aktu prawnego a jego wejściem w życie.).